Τα συστήματα φιαλών υγραερίου χρησιμοποιούνται κυρίως για να παρέχουν καύσιμο για μαγείρεμα, θέρμανση εσωτερικών και εξωτερικών χώρων, για παραγωγή ζεστού νερού χρήσης και δευτερευόντως για ψύξη, αλλά και για τροφοδοσία διάφορων άλλων συσκευών.
Μετά το βασικό σύστημα που κάνει χρήση μίας μόνο φιάλης, ακολουθεί το μικρότερο τυπικό σύστημα συστοιχιών, που είναι εκείνο των δύο φιαλών, δηλαδή μία φιάλη σε λειτουργία και μία εφεδρική, ώστε να υπάρχει αδιάλειπτη τροφοδοσία της κατανάλωσης. Από την κάθε φιάλη, μέσω του ρουμπινέτου της, με ειδικούς συνδετήριους ελαστικούς σωλήνες ή χαλκοσωλήνες και συνδέσμους, τροφοδοτείται ο ρυθμιστής πίεσης, αφού προηγουμένως παρεμβληθεί η ειδική βαλβίδα που επιτρέπει την εναλλαγή των φιαλών από τη λειτουργία στην εφεδρεία. Ο ρυθμιστής πίεσης είναι συνήθως ρυθμισμένος να δίνει στην έξοδό του αέριο σε πίεση 28 έως 30 mbar.
Θα πρέπει να τονιστεί εδώ ότι οι οικιακές συσκευές υγραερίου λειτουργούν σε πολύ χαμηλή πίεση, που είναι συνήθως 28-30mbar (χιλιοστά του bar). Παροχή υγραερίου στις συσκευές αυτές σε μεγαλύτερη πίεση, θα είχε σαν αποτέλεσμα κακή καύση (φλόγα κόκκινη με καπνό), αλλά και την ύπαρξη κινδύνου διαρροής από τους διακόπτες της συσκευής, οι οποίοι είναι κατασκευασμένοι για χαμηλότερη πίεση υγραερίου.
Στους παρακάτω δύο πίνακες δίνεται κατά προσέγγιση η δυνατότητα παροχής υγραερίου σε αέρια φάση σε gr/h (γραμμάρια ανά ώρα) φιάλης 10kg μίγματος και φιάλης 25kg προπανίου με υπόλοιπο περιεχόμενο μέχρι 25% του πλήρους περιεχομένου για διάφορους χρόνους λειτουργίας (παροχής).
Ακολουθούν μερικές πρακτικές συμβουλές της ΠΕΤΡΟΓΚΑΖ για τη χρήση των φιαλών υγραερίου:
Οι συμβουλές δεν υποκαθιστούν σε καμία περίπτωση τις προϋποθέσεις που τίθενται για τη χρήση φιαλών υγραερίου και περιγράφονται διεξοδικά στην Κ.Υ.Α. 31856/2003 (Φ.Ε.Κ. Β΄ 1257).
i. Οι φιάλες προπανίου (ασημί χρώματος) δεν επιτρέπεται να τοποθετούνται σε εσωτερικό χώρο, στις οικίες. Οι φιάλες του μίγματος (μπλε χρώματος) τοποθετούνται και σε κλειστό χώρο.
ii. Για οικιακή χρήση σε εσωτερικό χώρο απαγορεύεται να χρησιμοποιείται πάνω από μία φιάλη. Αν χρειάζονται παραπάνω φιάλες, αυτές θα τοποθετούνται στο ύπαιθρο, σε ασφαλή χώρο, πρέπει να απέχουν 1.5m από ανοίγματα (παράθυρα, αποχετεύσεις, κ.λπ.) και να είναι προστατευμένες από τον ήλιο και τη βροχή (με κατάλληλο στέγαστρο) .
iii. Όλες οι φιάλες προπανίου και μίγματος πρέπει να διαθέτουν τον κατάλληλο ρυθμιστή (υψηλής ή χαμηλής πίεσης). Σε πολλές περιπτώσεις έχει παρατηρηθεί ότι στη φιάλη (κυρίως προπανίου) δεν τοποθετείται ρυθμιστής, αλλά ο ελαστικός σωλήνας συνδέεται απ' ευθείας με ένα απλό ρακόρ στη φιάλη. Αυτό είναι πολύ επικίνδυνο, διότι το αέριο διοχετεύεται πλέον στη συσκευή με την πίεση που έχει στη φιάλη (δηλαδή ακόμη και 8bar για το προπάνιο). Σε μερικές ταβέρνες χρησιμοποιούνται συσκευές υγραερίου εγχώριας κατασκευής που απαιτούν, δυστυχώς, υψηλή πίεση (περίπου 1.5 bar), οπότε θα πρέπει να εγκαθίσταται ο κατάλληλος ρυθμιστής. Αυτές οι επαγγελματικού τύπου συσκευές δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για οικιακή χρήση. Στην οικιακή χρήση έχουμε συσκευές χαμηλής πίεσης (28 με 30 mbar) που λειτουργούν με τον αντίστοιχο ρυθμιστή.
iv.Σε κάθε αντικατάσταση φιάλης πρέπει να ελέγχεται η κατάσταση του ρυθμιστή και να αντικαθίσταται το παρέμβυσμα (φλάντζα) με καινούργιο. Ο ρυθμιστής πρέπει να αντικαθίσταται κάθε 5 χρόνια ή κάθε 3 χρόνια, όταν βρίσκεται σε κλειστό χώρο ή στο ύπαιθρο αντίστοιχα. Η αντικατάσταση του ρυθμιστή μπορεί να γίνει και νωρίτερα, εάν διαπιστωθεί κακή λειτουργία του. Για τον έλεγχο της στεγανότητας να χρησιμοποιείται σαπουνάδα και ΠΟΤΕ φλόγα.
v. Ο ελαστικός σωλήνας μεταξύ ρυθμιστή και συσκευής πρέπει να είναι κατάλληλος για υγραέριο και να αντικαθίσταται κάθε 2 χρόνια, έστω και αν δεν παρουσιάζει εξωτερικά σημεία φθοράς. Σε ειδικές περιπτώσεις (αρτοποιεία, ταβέρνες, κ.λπ.) ο σωλήνας αυτός πρέπει να αντικαθίσταται κάθε χρόνο γιατί υφίσταται μεγαλύτερη φθορά (υψηλές θερμοκρασίες, λάδια, κ.λπ.). Το μήκος του σωλήνα αυτού δεν πρέπει να είναι πάνω από 1.5m, για να μπορεί εύκολα να ελέγχεται. Αν η απόσταση είναι μεγαλύτερη, να γίνεται εγκατάσταση με χαλκοσωλήνα βαρέως τύπου. Αν οι φιάλες είναι στο ύπαιθρο, θα πρέπει στο σημείο εισόδου του χαλκοσωλήνα στον εσωτερικό χώρο να τοποθετείται διακόπτης υγραερίου για την άμεση απομόνωση της συσκευής από τις φιάλες, και συνεπώς την αντιμετώπιση της διαρροής.
Παρατίθενται επίσης οδηγίες σύνδεσης (αντικατάστασης) φιαλών υγραερίου. Ορισμένες από τις οδηγίες αυτές έχουν αναφερθεί και παραπάνω, εδώ όμως αναφέρονται ομαδοποιημένα, ώστε να συγκροτούν μια πλήρη περιγραφή της διαδικασίας αντικατάστασης (σύνδεσης) μιας φιάλης υγραερίου.
1. Πριν αφαιρεθεί η τάπα (πώμα) ασφαλείας από το στόμιο του ρουμπινέτου της φιάλης
ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΛΕΓΧΘΕΙ ότι ο διακόπτης (ρουμπινέτο) είναι καλά κλειστός.
2. Πριν αποσυνδεθεί η κενή (άδεια) φιάλη ΒΕΒΑΙΩΘΕΙΤΕ ότι ο διακόπτης (της φιάλης) είναι κλειστός και ότι όλοι οι διακόπτες της μαγειρικής συσκευής (ή οποιασδήποτε συσκευής) είναι κλειστοί.
3. Συνδέεται η νέα (πλήρης) φιάλη βιδώνοντας το ρακόρ του ρυθμιστή επάνω στο σπείρωμα του ρουμπινέτου της φιάλης, αφού αντικατασταθεί η φλάντζα (παρέμβυσμα - ροδέλα) στεγανότητας και αφού αφαιρεθεί η παλιά φλάντζα. ΠΡΟΣΟΧΗ: ΤΟ ΡΑΚΟΡ ΒΙΔΩΝΕΙ ΑΡΙΣΤΕΡΟΣΤΡΟΦΑ.
4. Μετά τη σύνδεση, γίνεται έλεγχος για τυχόν διαρροή γύρω από το ρακόρ και γύρω από το ρυθμιστή ΜΕ ΣΑΠΟΥΝΑΔΑ και ΟΧΙ ΜΕ ΦΛΟΓΑ (αναπτήρας, σπίρτο, κ.λπ.) αφού ανοιχτεί ο διακόπτης της φιάλης μια στροφή περίπου. Επίσης, γίνεται έλεγχος για διαρροή γύρω από το ρυθμιστή και καθ' όλο το μήκος του ελαστικού σωλήνα και κυρίως στις συνδέσεις σωλήνα με ρυθμιστή και συσκευή. ΠΡΟΣΟΧΗ: Ο ΔΙΑΚΟΠΤΗΣ ΤΗΣ ΦΙΑΛΗΣ ΘΑ ΑΝΟΙΧΤΕΙ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΠΟΥ ΒΑΖΟΥΜΕ ΤΗ ΣΑΠΟΥΝΑΔΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΣ.
5. Η αντικατάσταση της φιάλης πρέπει να γίνεται με καλό φωτισμό και ΜΑΚΡΙΑ ΑΠΟ ΦΛΟΓΑ.
6. Μετά τη σύνδεση και τον έλεγχο για διαρροή, ελέγχεται η καλή λειτουργία της συσκευής. Η συσκευή (μαγειρική κυρίως) λειτουργεί σωστά, όταν το υγραέριο καίγεται έχοντας φλόγα μπλε χρώματος. Η κόκκινη φλόγα σημαίνει κατ' αρχάς ανεπαρκή πρωτεύοντα αέρα καύσης (χρειάζεται καθαρισμός του καυστήρα, καθαρισμός του μπεκ, ρύθμιση του αέρα και της πίεσης υγραερίου από το ρυθμιστή). Αν η φλόγα τείνει να αποκολληθεί από τον καυστήρα (με κάποιο μικρό θόρυβο πολλές φορές), σημαίνει ότι πρέπει να μειώσουμε τον υπερβολικό αέρα καύσης.
7. Οι συνδέσεις του ελαστικού σωλήνα στο ρυθμιστή και στη συσκευή να γίνονται με σφιγκτήρα.
8. Μετά τη χρήση να κλείνετε και το ρουμπινέτο της φιάλης και όχι μόνο το διακόπτη της συσκευής.
9. Οι φιάλες ΠΡΕΠΕΙ να αποθηκεύονται και να χρησιμοποιούνται σε όρθια θέση, σε καλά αεριζόμενο χώρο, ΟΧΙ κοντά σε πηγές θερμότητας, ΟΧΙ σε υπόγειο.
10. ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΑΝΑΓΚΗΣ
Σε περίπτωση που κατά τη χρήση της φιάλης (ή γενικά του συστήματος φιαλών - συσκευών) γίνει αντιληπτή διαρροή υγραερίου (χαρακτηριστική οσμή ή σφύριγμα), τότε πρέπει ΑΜΕΣΩΣ:
10.1. ΝΑ ΚΛΕΙΣΕΤΕ το ρουμπινέτο της φιάλης.
10.2. ΝΑ ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ κάθε χρήση φλόγας, ηλεκτρικού διακόπτη ή λειτουργία συσκευής που θα μπορούσε να προκαλέσει σπινθήρα.
10.3. ΝΑ ΑΕΡΙΣΤΕΙ καλά ο χώρος (ανοίξτε πόρτες - παράθυρα).
10.4. ΝΑ ΕΙΔΟΠΟΙΗΘΕΙ ο πρατηριούχος που προμήθευσε ή συνέδεσε τη φιάλη.
10.5. ΑΝ, παρά το κλείσιμο του ρουμπινέτου, η διαρροή συνεχίζεται, εφ’όσον είναι δυνατόν, η φιάλη να μεταφερθεί σε ανοιχτό χώρο (μπαλκόνι, αυλή) ΟΧΙ πολυσύχναστο και ΠΑΝΤΑ σε όρθια θέση.
10.6. ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ της διαρροής, εάν δεν απομονώνει το ρουμπινέτο, μπορεί να γίνει με τσάκισμα-σφίξιμο του ελαστικού σωλήνα, αφού προηγουμένως έχει αποσυνδεθεί από τη συσκευή.